
Table of Contents
NAL SAROVAR
Nal sarovar Ahmedabad થી લગભગ 60 કિલોમીટર દૂર આવેલું છે અને તે ગુજરાતનું સૌથી મોટું અને પ્રસિદ્ધ પક્ષી અભયારણ્ય છે. આ સરોવર લગભગ 120 ચોરસ કિલોમીટરના વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે અને ખાસ કરીને શિયાળાના સમયે મહાનMigratory birds, જેમ કે હંસ, ફ્લેમિંગો, પેલિકન, અને અનેક પ્રજાતિના પક્ષીઓ અહીં આવે છે.
શિયાળામાં જ્યારે બેહાલ પક્ષીઓ હિમાલય અને અન્ય ઠંડા પ્રદેશોમાંથી અહીં આવે છે, ત્યારે નળ સરોવર એક સુંદર દ્રશ્ય બનશે. સરોવરમાં નાની નાવડીઓમાં પ્રવાસીઓ બોટિંગનો આનંદ લઈ શકે છે અને કુદરતી સૌંદર્ય અને પક્ષીઓની વિવિધ જાતિઓને નિહાળી શકે છે.
Nal Sarovar Bird Sanctuary: A Birdwatcher’s Paradise Near Ahmedabad નો કોઈ ચોક્કસ સ્થાપના વર્ષ નથી, કારણ કે તે કુદરતી રીતે બનેલું એક વિશાળ પ્રાકૃતિક સરોવર છે. નળ સરોવરના નિર્માણ માટે કોઈ માનવીએ કાર્ય કર્યું નથી. આ સરોવર હજારો વર્ષોથી કુદરતી રીતે વિજાણક સમયગાળામાં વિકસિત થયું છે, અને તે નદીના પાણી અને ચોમાસાના વરસાદના કારણે તેની સૃષ્ટિ થઈ છે.
NAL SAROVAR નું મહત્વ લોકો માટે પક્ષીઓની વસાહત અને વિખ્યાત મિગ્રેટરી બર્ડ્સના આગમનથી વધી ગયું છે, અને હવે તે એક પ્રાકૃતિક પક્ષી અભયારણ્ય તરીકે વિકસિત થયું છે, જે ગુજરાતમાં પ્રસિદ્ધ છે.
નળ સરોવરે શિયાળા દરમિયાન મોટી સંખ્યામાં દેશી અને વિદેશી મિગ્રેટરી પક્ષીઓને આવકાર આપતું સ્થળ છે. અહીં કેટલીક જાણીતી પક્ષીઓની જાતિઓ આકર્ષિત થાય છે, જેમ કે:
- ફ્લેમિંગો (Flamingo) – આ લાંબી ટાંગોવાળા અને ગુલાબી રંગના સુંદર પક્ષી શિયાળામાં નળ સરોવરે જોવા મળે છે.
- પેલિકન (Pelican) – મોટો અને પાણીમાં માછલીઓ પકડવામાં નિષ્ણાત પક્ષી, જે અહીં ખુબ જ જોવા મળે છે.
- હંસ (Geese) – વિવિધ પ્રકારના હંસ, ખાસ કરીને ગ્રેબી હંસ, વિદેશમાંથી નળ સરોવરમાં આવે છે.
- ડાક (Ducks) – વિવિધ પ્રકારના ડાક્સ, જેમ કે નોટ પીન્ટેલ ડાક, વેડગેઓન વગેરે.
- કરચટ (Crane) – આ પક્ષીઓએ શાંતિપૂર્ણ ઊડાણ અને સુંદર અવાજથી પક્ષી નિહાળનારા લોકોને આકર્ષ્યા છે.
- એગ્રેટ (Egret) – આ સફેદ રંગના લાંબી ગરદનવાળા પક્ષી નળ સરોવરમાં ખૂબ જોવા મળે છે.
- કિંગફિશર (Kingfisher) – નાનાં પણ તેજસ્વી રંગના આ પક્ષી પાણીમાં માછલીઓ પકડીને પોતાના અહોભાવ સાથે મુસાફરોને મંત્રમુગ્ધ કરે છે.
- પીડ વિક (Pied Avocet) – પોતાની વાકડાકાર ચાંચ અને શાંત સ્વભાવ માટે જાણીતી આ જાતિના પક્ષી પણ અહીં જોવા મળે છે.
આ ઉપરાંત, ઘણા પ્રકારના મિગ્રેટરી અને સ્થાનિક પક્ષીઓ અહીં વસવાટ કરતા હોય છે, જે નળ સરોવરને પક્ષીપ્રેમીઓ માટે આકર્ષક બનાવે છે.
નળસરોવર એ એક એવી જગ્યા છે જ્યાં દરેક પ્રકારનું મનોરંજન માણી શકાય છે. નળસરોવર ખુબ જ વિકષિત જગ્યા છે જ્યાં અલગ અલગ કેટલાયે પ્રકારના પક્ષીઓ Winter season દરમિયાન ગુજરાત માં રહેવા આવે છે. નળસરોવર એ ગુજરાત ના સૌથી મોટા સરોવરો માં સમાવેશ થાય છે. જ્યાં સરોવર માં boat riding તથા અન્ય ઘણી બધી મનોરંજક activities કરી શકાય છે. જ્યાં તમને એક આરામદાયક વાતાવરણ મળી રહે છે. તમે તમારા પરિવાર સાથે સારો એવો time કાઢી શકો છો.
BEST VISIT TIME AT NALSAROVAR
નળ સરોવર ભ્રમણ માટે શ્રેષ્ઠ સમય ઓક્ટોબરથી માર્ચ સુધીનો છે, ખાસ કરીને શિયાળા દરમ્યાન, કારણ કે આ સમયમાં વિદેશી મિગ્રેટરી પક્ષીઓ મોટી સંખ્યામાં અહીં વસવાટ કરે છે. આ પક્ષીઓ ખાસ કરીને હિમાલય, યુરોપ અને સાયબેરિયા જેવા ઠંડા પ્રદેશોથી શિયાળાની મોસમમાં અહીં આવતા હોય છે.
મોકળું આકાશ, ઠંડુ વાતાવરણ અને આસપાસનું પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય નળ સરોવરને આ સમયગાળા દરમિયાન અભ્યાસી અને પક્ષીપ્રેમીઓ માટે આકર્ષક બનાવે છે. બોટિંગ કરવું અને પક્ષીઓનું નિરીક્ષણ કરવું આ સમયે વધારે રસપ્રદ બને છે.
આવશો ત્યારે સવારે વહેલા જવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે, કારણ કે વહેલી સવારે પક્ષીઓ વધુ સક્રિય હોય છે અને સફરનો આનંદ વધે છે.
જ્યાં તમને જમવાની તથા રહેવાની સારી એવી સગવડ મળી રહે છે. જ્યાં તમને કોઈ પણ પ્રકારની અડચણ પડતી નથી.
Activities At Nalsarovar Ahmedabad
નળ સરોવરે કરાયેલી વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બને છે. અહીં નીચેની પ્રવૃત્તિઓનો આનંદ લઈ શકાય છે:
1. બોટિંગ (Boating)
- નળ સરોવરનું મુખ્ય આકર્ષણ બોટ રાઈડ છે. નાની નાવડીઓમાં સરોવરના શાંત પાણી પર ફેરી ફરવાથી કુદરતના નજારાઓ અને પક્ષીઓનું દ્રશ્ય માણી શકાય છે.
2. પક્ષી અવલોકન (Bird Watching)
- શિયાળામાં અવનવી જાતિના મિગ્રેટરી પક્ષીઓ નળ સરોવરમાં આવ્યાં હોય છે. ફ્લેમિંગો, પેલિકન, હંસ અને ડાક જેવા અનેક પક્ષીઓના વીહંગમ દર્શન કરવાં મળે છે.
3. ફોટોગ્રાફી (Photography)
- કુદરતી સૌંદર્ય અને વિવિધ પક્ષીઓના દ્રશ્યો કૅપ્ચર કરવા માટે નળ સરોવર ફોટોગ્રાફરો માટે એક આદર્શ સ્થળ છે.
4. સ્થાનિક સંસ્કૃતિનો અનુભવ (Cultural Experience)
- નળ સરોવર નજીકના ગામડાઓમાં સ્થાનિક મચ્છીમારો અને ખેડૂત જીવનશૈલીનો અનુભવ પણ કરી શકાય છે. અહીં આદિવાસી લોકોની જીવનશૈલી અને ખાદ્ય સંસ્કૃતિનો પણ આનંદ લઈ શકાય છે.
5. સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્તના દ્રશ્યો (Sunrise and Sunset)
- નળ સરોવર પર સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્તના દ્રશ્યો ખૂબ જ આકર્ષક હોય છે. આ સમયે સરોવરનું પાણી અને આકાશ રંગીન દ્રશ્ય ઊભું કરે છે.
આ પ્રાકૃતિક અભયારણ્યમાં શાંતિ અને સૌંદર્ય સાથે જોડાઈને તમને અનોખો અનુભવ થશે.

Nal Sarovar entry fees
The entry fees at Nal Sarovar are as follows:
- Entry Fee: ₹60 per person (for Indian citizens)
- Entry Fee for Foreign Nationals: ₹100 per person
- Vehicle Parking Charges: ₹100 for four-wheelers and ₹50 for two-wheelers
- Boating Charges: Around ₹220 for a short ride and ₹330 for a long ride (the charges may vary depending on the boatman and season)
It’s advisable to confirm the exact rates before visiting, as fees might change.
Flamingos at Nal Sarovar
નળ સરોવર ખાતે ફ્લેમિંગોઝ
નળ સરોવર વિશ્વ પ્રસિદ્ધ છે તેના કુદરતી સૌંદર્ય અને વિલક્ષણ મિગ્રેટરી પક્ષીઓ માટે, જેમાં સૌથી વધુ આકર્ષક પક્ષી છે ફ્લેમિંગો. દર વર્ષે શિયાળાની મોસમમાં હિમાલય, યુરોપ અને સાયબેરિયા જેવા ઠંડા પ્રદેશોમાંથી ફ્લેમિંગોઝ નળ સરોવરમાં વસવાટ કરવા માટે આવે છે.
ફ્લેમિંગોઝના ગુલાબી રંગ અને તેમની લાંબી ટાંગો તેમને બાકી બધા પક્ષીઓથી અલગ બનાવે છે. આ પક્ષીઓ ટોળે વળી સરોવરના પાણીમાં માછલીઓ અને નાનાં જંતુઓ પકડતા જોવા મળે છે. નળ સરોવરના ખારાશભર્યા પાણીમાં ફ્લેમિંગોઝનો વિશિષ્ટ ખોરાક, પ્લવક, મળી રહે છે, જે તેમના ગુલાબી રંગ માટે જવાબદાર છે.
ફ્લેમિંગોઝનું નિહાળન નળ સરોવરના પ્રવાસીઓ માટે એક મંત્રમુગ્ધ કરનાર અનુભવ છે. વહેલી સવારે અથવા સાંજના સમયે, મોટા જૂથમાં ઉડાન ભરતા ફ્લેમિંગોઝનું દ્રશ્ય ખૂબ જ સુંદર લાગે છે. આ દ્રશ્ય કૅમેરામાં કૅપ્ચર કરવા માટે ફોટોગ્રાફરો આ સ્થળની મુલાકાત લે છે.
નળ સરોવરે પક્ષીપ્રેમીઓ માટે ફ્લેમિંગોઝનું આકર્ષક દર્શન એક નભાયમાન અને અનોખો અનુભવ છે.
